Passend en gangbaar werk zijn termen die de laatste jaren steeds vaker worden gebruikt in het bedrijfsleven. De termen worden met name gebruikt in kader van arbeidsongeschiktheid en re-integratie. Dit komt mede doordat functies op de arbeidsmarkt steeds meer fluïde zijn geworden en minder concreet.
Een illustratief voorbeeld: een administratief medewerker tegenwoordig is niet meer de administratief medewerker van 10 jaar geleden. Waar je vroeger nog met een typmachine werkte is dat nu met talloze softwareprogramma’s en een computer. Deze evolutie op de arbeidsmarkt roept cruciale vragen op: Wat betekent ‘passend’ en ‘gangbaar’ in deze nieuwe context? Hoe passen werknemers zich aan? En waar ligt de verantwoordelijkheid van de werkgever?
Wat is passende en gangbare arbeid nu eigenlijk?
Het concept van passende en gangbare werkgelegenheid is een essentieel beginsel voor een rechtvaardige arbeidsmarkt. Het gaat om het matchen van werknemers met banen die aansluiten bij hun vaardigheden, kwalificaties en persoonlijke omstandigheden. Passende arbeid houdt rekening met de huidige capaciteiten van de werknemer, terwijl ‘gangbare arbeid’ kijkt naar de algemene beschikbaarheid van banen op de arbeidsmarkt.
Wat Kan en Mag Je als Werkgever van een Werknemer Verwachten
Bij ziekteverzuim of arbeidsongeschiktheid wordt van de werknemer en werkgever verwacht dat ze actief meewerken aan het re-integratieproces. Hierin spelen zowel interne mogelijkheden binnen de organisatie als externe kansen op de arbeidsmarkt een rol. De uitdaging ligt in het vinden van de juiste balans en het maken van de beste match. Veelal wordt er een extern re-integratiebureau ingeschakeld zoals ons dochterbedrijf Best Match Re-integratie. Een tweede spoor of derde spoor re-integratiebedrijf helpt met het zoeken van werk binnen en buiten de organisatie.
Moet een werknemer passende arbeid accepteren?
Het eenvoudige antwoord is ja. Maar zoals bij veel dingen in de arbeidswereld, is de werkelijkheid complexer. De Wet Verbetering Poortwachter en de wet WIA hebben hier heldere richtlijnen voor opgesteld. Maar ook hier spelen nuances en context een cruciale rol.
Een werknemer moet, volgens de wet, inderdaad passende arbeid accepteren. Dit betekent dat wanneer een werknemer niet langer in staat is zijn huidige functie uit te oefenen vanwege gezondheidsredenen, hij of zij open moet staan voor alternatieve posities die passen bij zijn of haar competenties, gezondheid en opleidingsniveau. Echter, de interpretatie van ‘passend’ is zowel objectief als subjectief. Terwijl objectieve criteria zoals opleidingsniveau en ervaring meetbaar zijn, zijn persoonlijke beleving en comfort subjectiever van aard.
Bovendien kunnen beoordelingen van professionals zoals bedrijfsartsen of verzekeringsartsen over de belastbaarheid van een werknemer sterk variëren en is het mogelijk dat wat op papier wordt aangegeven in een echte werkcontext anders uitpakt. Een bedrijfsarts kan bijvoorbeeld aangeven dat een werknemer bepaalde taken kan uitvoeren, maar in de praktijk kan de werknemer deze taken misschien niet uitvoeren vanwege onvoorziene fysieke of mentale barrières.
Daarnaast speelt de context waarin een werknemer werkt een belangrijke rol. Een functie die in de ene organisatie als ‘passend’ wordt beschouwd, kan in een andere organisatie, vanwege een andere bedrijfscultuur of werkomgeving, als ongeschikt worden gezien. Ook de persoonlijke omstandigheden en wensen van de werknemer, zoals de reisafstand, werktijden en werk-privébalans, kunnen invloed hebben op de perceptie van wat passend is.
Een arbeidsdeskundige kan in deze complexiteit een sleutelrol spelen. Door een grondige evaluatie van de werkomgeving, de functievereisten en de capaciteiten van de werknemer kan de arbeidsdeskundige bepalen of de aangeboden arbeid daadwerkelijk passend is. Ook kan de arbeidsdeskundige adviseren over mogelijke aanpassingen aan de werkplek of de functie om deze meer passend te maken.
Kortom, hoewel de wetgeving duidelijke richtlijnen biedt, is het concept van ‘passende arbeid’ een gelaagd en vaak subjectief gebied, waarbij het niet altijd zwart-wit is. De expertise van arbeidsdeskundigen, in samenwerking met bedrijfs- en verzekeringsartsen, is essentieel om tot een evenwichtige beoordeling te komen die recht doet aan zowel de rechten van de werknemer als de belangen van de werkgever.
De Rol van een Arbeidsdeskundige in Passende Arbeid
In het complexe vraagstuk van passende arbeid fungeert een arbeidsdeskundige als een essentiële schakel tussen de werknemer, de werkgever en medische professionals. De arbeidsdeskundige heeft de expertise om zowel de fysieke en mentale capaciteiten van een werknemer te beoordelen als de eisen en mogelijkheden van een functie binnen een specifieke werkomgeving. Met deze holistische benadering kan de arbeidsdeskundige objectief adviseren over de mate van passendheid van een functie voor een werknemer.
Bovendien kan de arbeidsdeskundige aanbevelingen doen voor mogelijke aanpassingen aan de werkplek of taken, zodat deze beter aansluiten bij de capaciteiten en beperkingen van de werknemer. Door deze diepgaande analyse wordt het mogelijk om een brug te slaan tussen wat medische professionals als ‘belastbaarheid’ aanduiden en hoe dit in de praktijk binnen een specifieke functie en organisatie uitpakt. Het inschakelen van een arbeidsdeskundige zorgt daarmee voor een zorgvuldige, gebalanceerde en mensgerichte benadering bij het zoeken naar passende arbeid.
Matchvermogen: Navigeren in de wereld van passend en gangbaar werk
In deze dynamische en soms onduidelijke wereld van passend en gangbaar werk, staan wij van Matchvermogen klaar om zowel werkgevers als werknemers te ondersteunen met arbeidsdeskundig onderzoek. Onze expertise ligt in het combineren van medische, arbeidsdeskundige en sociaal-juridische inzichten om tot de beste oplossingen te komen.
Zoekt u ondersteuning of advies in deze complexe materie? Neem dan contact op met Matchvermogen. Samen zorgen we voor een arbeidsmarkt waar iedereen tot zijn recht komt.
Meer over ons? Neem contact op.
